2024 - 2023 - 2022 - 2021 - 2020 - 2019 - 2018 - 2017 - 2016 - 2015 - 2014 - 2013 - 2012 - 2011 - 2010 - 2009 - 2008 - 2007
3.8.2020

Laxar į silungapśpur.

 
Birgir Snębjörn meš fallegan lax. Mynd EFI.

Hér eru dregnar fram ótal sögur og lżsingar į žvķ aš laxinn tekur silunganymfur viš ašstęšur žegar annaš bregst. Fjölmargir veišimenn segja frį og śtskżra hvernig žeir fóru aš, fyrir slysni eša af śtsjónarsemi, og nįšu löxum sem ella hefšu ekki veišst. Hér er endurbirt heilręši frį 2005 sem getur oft skilaš löxum. 

Hinn glęsilegi konungur Atlandshafsins, Salmo Salar, er efni ķ ótal trega blandin viršingarljóš veišimanna sem og glešisöngva.  Margsannaš er aš laxinn tekur silungaflugur, og ekki bara žaš, silungapśpur sem lķkja eftir ętinu ķ įnni žótt laxinn sé alls ekki aš éta!  Er žetta rįšgįta?  Į undanförnum įrum hafa flugur.is fjallaš svo oft um lax sem veišist į silungapśpur aš ekki žarf aš ręša lengur hvort um ,,slys" sé aš ręša. Žetta er veišiašferš sem er skęš og lķtiš notuš!

Viš höfum dregiš saman ótal sögur frį lišnum įrum sem saman renna saman ķ enn eina heilręšagreinina į flugur.is: notašu silungapśpur ķ laxinn!

Sumir kunnir veišimenn telja laxinn miklu ,,vitlausari" en silunginn, aš minnsta kosti sé mun aušveldara aš veiša hann.  Manni finnst reyndar oft mjög erfitt aš veiša lax!  

Veišimašur skrifar:  ,,Žaš er eitt atvik sem stendur upp śr hjį mér, en žaš geršist noršur ķ Fljótum ķ SkagafiršiŽaš var seinni part seinni dagsins hjį okkur félögunum žarna ķ įnni aš ég įkvaš  nį mér ķ nokkrar bleikjur žar sem nóg vęri komiš af laxveišum ķ įnni ķ biliÉg setti saman Thomas and Thomas stöngina mina, Paradigm fyrir lķnu 4 og setti į endann Peacock afbrigšinśmer 12.

Ég er aš veiša į veišistaš sem er frekar hęgt rennsli į vatninu, og kasta uppstreymis.  Ķ öšru kasti er flugan tekin, og ég finn fljótlega aš žetta er nokkuš vęn bleikja.  Nokkrum mķnśtum sķšar vissi ég aš žetta var ekki vęn bleikja.....  Nżgenginn smįlax hreinsaši sig alveg žegar hann stökk hinum megin ķ bakkanum.  Ég var ķ rśml. 10 mķn aš landa žessum laxi sem var minnsti laxinn minn ķ sumar (5 pund), en jafnframt sį fiskur sem mun sennilega alltaf verša ofarlega ķ huganum vegna žess hversu gaman žaš var aš fį hann į svo netta stöng og į silungaflugu."

Žar meš er nś ekki lokiš sögum af žessum staš. Veišifélaginn ķ sömu ferš var aš kasta Mola nśmer fjórtįn.

Sį tók lax sem vóg fjögur pund.  En sögumašur okkar bętir viš:,,Žetta fannst mér žó ekki ķ frįsögur fęrandi žar sem hann var meš stöng nr sex?"

Ekki nóg meš žaš

En eins og segir ķ kvęšinu: Allt er žegar žrennt er.  Góšur kunningi okkar ķ Flugufréttum var lķka ķ Fljótaį, og hann fékk aš reyna sitt:

Pheasant tail

Sveinn Gušmundsson skrifar:  Seinni part sumars fór ég ķ Fljótaįna ķ fyrsta skipti...var aš veiša ofarlega ķ įnni, og var markmišiš aš veiša bleikjur.. Į mešan ég er aš pśpa fyrir bleikjurnar sé ég hvar eitthvaš mjög stórt stekkur rétt fyrir ofan brotiš nest į breišunni ķ hylnum.

Ég skyggni breišuna vel en sé ekki neitt. Prufa aš renna yfir hylinn meš raušum Frances, en ekkert gerist.... Held svo įfram aš pśpa meš Watson fancy,og bleikjurnar eru bara rétt aš kippa ķ og ein og ein festist.

Ég skipti um flugu og set Pheasant tail kśluhaus no12. undir... ekkert gerist... bleikjurnar vilja ekki sjį hana.  

Nęst er rifiš ķ...

Žaš er svo allt ķ einu aš rifiš er svo rosalega ķ, aš tökuvarinn hverfur į ,,no-time?  Fiskurinn syndir nišur aš breišunni, og ég sé aš žetta er dįgóšur lax, c.a.ķ kringum 12 pundin.  Ég er meš silungastöng og eftir 20 mķnśtur losnar śr kjaftinum į honum, laxinn įtti greinilega nóg eftir. En tilganginum var nįš, aš hafa gaman...žó markmišiš hafi veriš annaš, aš landa honum.

Óvenjulegt en ekki óalgengt

Žessar skemmtilegu sögur rifja upp aš ķ fyrra tók Jón Ingi Įgśstsson stóran lax į silungapśpu ķ Stašarį žegar hann žrįkastaši žyngdri nymfu į fisk sem hann taldi stóran urriša.  Peacock hefur tekiš nokkra fiska į Breišunni ķ Soginu, enda stunda menn žar mest bleikjuveiši.  Og Ķslandsmet į lķklega Gušmundur Haukur Jónsson sem hefur tekiš laxa į Peacock į nokkrum stöšum į landinu, žar į mešal Stóru Laxį og Soginu.  Žį mį rifja upp aš Pįlmi Gunnarsson tók lax ķ fullkominni ördeyšu ķ Vķšidalsįmeš žvķ aš kasta kśluhaus andstreymis - eftir aš allt annaš,  mögulegt og ómögulegt hafši veriš reynt. Sem sagt.  Silungapśpur į laxa sem ekkert vilja!

Žaš er žvķ viš hęfi aš rifja upp fleiri sögur žessu til stašfestingar:

 

Peacock vinnur leikinn

Gušmundur Haukur Jónsson segir:  ,,Žaš var eitthvert haustiš aš viš hjónin vorum viš veišar ķ Grķmsį sem oftar. Hyljir įrinnar voru vķša fullir af laxi og veišimenn höfšu vikum saman kastaš öllum geršum og stęršum af laxaflugum į veišilegustu stašina.

Einn žeirra er Oddstašafljót sem er skammt nešan viš įrmótin žar sem Tunguį rennur ķ Grķmsį. Žegar lķša tekur aš hausti er sagt aš žar bśi laxinn į žremur hęšum eša jafnvel fleiri žar sem dżpra er. 

Žetta er einn vinsęlasti veišistašur įrinnar enda alltaf einhver lax į lofti allan daginn. Halda mętti aš žarna gengi mašur aš žvķ vķsu aš fį fisk en žaš žekkja žeir sem į žessi miš róa aš oftar er žar sżnd veiši en ekki gefin. Žaš kom aš okkur fyrripartinn af seinni partinum aš reyna viš Oddstašafljótsbśann og viš geršum eins og flestir ašrir og eftir rįšleggingum žeirra sem trśveršugastir voru ķ hollinu, viš skiptum stöšugt um flugur, settum smįar og stórar ķ öllum litum, skrautlegar og lįtlausar, flugur meš flott ensk heiti og ašrar sem höfšu ekkert merkilegt nafn aš bera. 

Žaš var alveg sama hvaš var sżnt, laxinn hélt įfram aš stökkva śt um allan žennan langa hyl įn žess aš virša flugur okkar višlits. 

Žegar bókstaflega allt hafši veriš reynt fór ég aš bķlnum og nįši ķ silungafluboxiš. Nś skildi eitthvaš reynt sem laxinn hefši ekki séš įšur: Peacock flaug létt yfir aš noršubakkanum og andartaki sķšar var eini fiskur dagsins kominn į. Žetta var 4-5 pundari og var landaš eftir skamma višureign.

Ekki veit ég hvort žaš var pķkokkinum aš žakka eša bara žvķ aš žarna hitti ég į fisk ķ tökustuši og oft velti ég žvķ fyrir mér hvaš žvķ veldur aš engin taka er žrįtt fyrir geysilegt fiskmagn.

Žegar viš vorum aš fara og nżtt holl aš koma ķ hśs var žar męttur meistari vor og höfundur pķkokksins, Kolbeinn Grķmsson, og ég gat ekki į mér setiš aš benda honum į aš vera ekki meš fķnu flugurnar meš flottu nöfnin en setja žess ķ staš pķkokk undir. Žótt žessi athugasemd mķn hafi ķ fyrstu virst bulliš eitt hefur sagan um laxinn sem tók pķkokk flogiš og ég hef sannfrétt aš fleiri hafa įtt góšar stundir meš žessari einföldu pśpu viš laxveišar.

Žegar Peacock er nęstum nóg

Ein sagan kemur frį Rögnvaldi Hallgrķmssyni og segir frį skemmtilegri stund viš Grķmsį. Enn er žaš Peacock:

Žaš er skammt lišiš į jślķ mįnuš og enn er mjög lķtiš af laxi gengiš ķ Grķmsįnna. Žó eru stöku laxar aš skrķša upp įnna en žaš vantar allan kraft ķ žetta. Įin er  mjög heit, vatnsbśskapurinn įgętur, ósinn ķ lagi en žaš vantar bara fiskinn. Sjóbirtingurinn er reyndar farinn aš lįta sjį sig en ekki ķ miklum męli. Reyndar eru ašstęšur til laxveiša ekki góšar, sól og aftur sól, varla skż į himni og vęgast sagt brakandi blķša.

Sterkir strengir

Žennan fagra jślķdag er risiš snemma śr rekkju enda er um aš gera aš byrja sem  fyrst įšur en sólin bakar bęši menn og fiska. Žegar śt er komiš um kl. 07:00 er žegar oršiš ansi heitt. Viš eigum nešsta svęšiš sem er viš veišihśsiš. Žingnesstrengirnir eru vanalega sterkir  į žessum tķma įrs. Žegar viš komum aš žeim sjįum viš lax stökkva, silfrašan og glęsilegan, og ég krosslegg fingur ķ žeirri von aš loksins vęri komin alvöru ganga ķ įnna.

Viš byrjum aš veiša meš smįum flugum en eina sem gerist aš rįši aš stöku lax eltir en sżnir sķšan engan įhuga. Ég sé žaš fljótlega aš žarna er ekki mikiš af fiski og satt og segja verš ég fyrir miklum vonbrigšum. Viš reynum stórar flugur, litlar flugur, hitch, stripp og ekkert gerist. Sólin hękkar stöšugt į lofti og hitinn er aš verša óbęrilegur, bęši fyrir menn og fiska. Fiskurinn er greinilega lagstur žvķ viš erum steinhęttir aš sjį nokkra hreyfingu.

Gin og glašningur

Viš įkvešum aš setjast nišur, fękka fötum og kallinn stingur uppį aš skįla ķ gin og tonic fyrir veišigyšjunni, sem er ansi oft įkölluš žegar rólega gengur. Viš liggjum uppķ móa og tölum um heima og geima. Skyndilega kemur smį gjóla og eftir skamma stund kemur einmanna skż og dregur fyrir svišiš, sem eru enn Žingnesstrengir. Viš heyrum aš einhverjir laxar eru vaknašir til lķfins, žvķ žegar  laxinn  lendir į vatninu eftir glęsilegt stökk er himnesk mśsik ķ eyrum veišimannsins. Sérstaklega žegar ekkert hefur gengiš.

Pirringur

Einsog kallinn lifna ég viš žegar ég bęši sé og heyri aš einhverjir laxar eru komnir į staš. Žegar viš komum fram į bakkann er mikiš spįš og spekśleraš, kallinn vill setja Black Sheep no.12 undir og žaš er engu tauti komiš viš, hśn skal śtķ. Žaš gerir hśn og ekkert hefst uppśr krafsinu. Kallinn er oršinn ansi einbeittur eša kannski žver og afžakkar alla hjįlp. Ég įkveš žvķ aš draga mig ķ hlé. Žaš gengur ekkert hjį kallinum og mér sżnist hann vera oršinn ansi pirrašur, pirrašur er kannski vęgt til orša tekiš. Einbeitingin er farinn og hann veišir meš hįlfum hug.

Crazy little thing called...

Ég geng aš honum og reyni aš peppa hann upp. Ég spyr hann hvort hann vilja gera svolķtiš ,,crazy?, hann veršur eitt spurningamerki ķ framan, lķtur til hlišanna og hvķslar, afsakandi, ,,įttu mašk?? Ég brosi kankvķslega og hugsa meš mér hvort öll vķgin vęru fallin, sišapostulinn ķ fluguveišinni er eftir allt breyskur eins og ašrir menn.

Ég svara honum aš svoleišis gręjur vęri ég ekki meš enda er žaš meš öllu ólöglegt. Ég vippa höndinni ķ hęgri brjóstvasan og tek upp box, merkt pśpur. Ég sveifla opnu boxinu fyrir framan hann og veršur hann eitt spurningarmerki ķ framan. Ég er jafnvel ekki frį žvķ aš hann  haldi aš ég sé endanlega gengin af göflunum. Augun glennast upp eins og ķ uglu ķ myrkri žegar hann sér aš mér er alvara, ég get ekki annaš en brosaš meš mér. ,,Jęja žvķ ekki hann er bśinn aš vera helv??.. erfišur svo ég geri žetta fyrir ŽIG? segir hann. Hann leggur įherslu į oršin ŽIG . Žegar hann er aš bęglast viš aš setja Peacockinn undir, sem ég vešjaši į, gjóar hann augunum aš mér, lymskulega, hann hefur greinilega enga trś į žessu. Engu sķšur , aš endanum, fer peacockinn śt ķ hina ,,fręgu? Žingnesstrengi.

 Peacock, hin ólķklega laxafluga. Getur oft skilaš laxi.

Jómfrśarferš

Hśn er ekki bśinn aš vera lengi ķ sinni jómfrśarferš žegar stöngin kengbognar. Satt aš segja veit ég ekki hvorum brį meira, veišimanni eša fiski, ég vešja samt į veišimanninn. Hann kemur varla upp orši, svo hissa er hann en hann nęr aš stynja, meš erfišismunum, ,,ég er meš “ann. Ég tek žįtt ķ leiknum, ,,žś segir ekki glęsilegt, žś ert góšur?

Hann brosir ķ įttina aš mér  og ég er ekki frį žvķ aš hann sé sammįla mér. Žetta er allvęnn lax og Peacockinn er hnżttur į einkrękju. Kallinn er oršinn svo ęstur, enda er oršiš langt sķšam hann hefur sett ķ lax, žannig aš ég er ekki viss hvor hreyfir og beygir  stöngina fiskur eša veišimašur. Į endanum held ég aš žaš sé fiskurinn žvķ skyndilega kvešur hann, greinilega of heitt til aš standa ķ žessari leikfimi. Kallinn lyppast nišur eins og hann beri allar byršir heimsins į heršum sér. Žegar ég kem nęr heyri ég ,,Af hverju? ekki einu sinni heldur ansi mörgu sinnum, ég hugsa meš mér aš žetta er greinlega vel rispuš LP plata. 

Ég klappa honum į öxlina og segi, lęvķslega, žeir voru tveir į eftir peacocknum. ,,Er žaš? Hann sprettur upp og ég er ekki viss um aš gormur ķ lélegu rśmi hafi veriš eins snöggur. Pśpan śt, ég krosslegg fingur og lofa aš ljśga ekki framar nema žaš sé ķ žįgu veišanna ķ Grķmsį. Viti menn aftur kengbognar stöngin, ,,lax į? hrópar hann aš žessu sinni svo aš sumir spörfuglanna hrökkva viš og horfa forundran į žessa tvķfęttu bjįna.

Aš žessu sinni gerir hann allt rétt, nema aš laxinn kvešur ķ löndun og sveiflar silfrušum sporšinum ķ kvešjuskyni. Eftir žetta įkvešum viš aš ganga af leiksvišinu, žokkalega sįttir. En ég hef ansi lśmskan grun aš kallinn hafi heilsaš uppį Dillon og žaš ęrlega. 

Og ķ Laxį ķ Kjós!

 Haraldur Eirķksson sagši frį svipušu atviki frį Laxį ķ Kjós ķ "nżlegri grein" ķ Veišimanninum:

,,Sögusvišiš er Kvķslafoss ķ Laxį ķ Kjós į frekar köldum jśnķmorgni fyrir nokkrum įrum.

Žegar viš komum aš hylnum undirritašur og Dagur Siguršsson handboltakempa voru menn ķ žann mund aš yfirgefa stašinn. Žarna lį töluvert af fiski, fallegum tveggja įra löxum. Ekkert hafši gengiš hjį veišifélögunum, og frekar dauft ķ žeim hljóšiš žvķ žeirra beiš ördeyša fram į dal og lķtiš hafši gengiš af fiski frameftir.

Ašspuršir sögšust žeir hafa reynt alla fluguflóruna, mikiš af tśbum sem ešlilegt var og maški hafši veriš rennt žétt į laxahópinn. 

Mér leist satt aš segja ekkert į blikuna, enginn fiskur į breišunum fyrir nešan sem benti til aš ekkert var aš ganga upp ķ fossinn, og žvķ yršum viš aš skaka ķ sömu fiskum og fyrirrennarar okkar sem aš auki voru engir aukvisar.

Hallaši ég mér žvķ ķ grasinu og sagši Degi aš reyna eitthvaš öšruvķsi. Setti  hann žvķ undir flotlķnu, en ég gat ekki annaš en skellt upp śr žegar hann hnżtti į Phesant Tail silungaeinkrękju nśmer 16. 

Fannst mér Dagur fram śr hófi bjartsżnn og lżsti žeirri skošun minni aš ekki nóg meš aš flugan vęri śt ķ hött heldur vęri hśn meira aš segja smęrri en žaš sem ég nota viš bleikjuveišar į Žingvöllum. Sem dęmi var hśn svipuš aš ummįli og vķrarnir į sökkum žeirra sem renndu ķ hylinn fyrr um morguninn.

En śt ķ fer mašurinn og setur ķ lax ķ fyrsta kasti. Žvķlķk heppni hugsa ég, en um leiš lekur śr laxinum enda ekkert hald ķ svo smįrri flugu.

Žarna setur hins vegar félaginn ķ hvern fiskinn į fętur öšrum, og  žann tķma sem viš įttum žarna fram aš skiptingu er Dagur aš žreyta laxa. Alla missti hann, en tveir voru komnir aš löndun eftir 20-30 mķnśtna višureignir. Žaš var rétt undir lokin aš viš uršum ekki varir, en žį höfšum viš lķka ?stękkaš? flugurnar ķ 12 og 14!

Aš žessu uršu mörg vitni, m.a. Įsgeir Heišar stašarhaldari sem fullyrti aš žetta vęri žaš furšulegasta sem hann hefši séš į bökkum įrinnar og hefur hann žó landaš fiskum į hestbaki og śt um bķlgluggann.

En sögunni er ekki lokiš. Žeir sem tóku viš fosshylnum žennan morgunn fengu aš gjöf silungafluguna agnarsmįu og nįšu einum 10-12 punda fiski.

Žaš er mér til efs aš nokkuš ķ lķkingu viš žetta hefši gerst ef  hefšbundnar ašferšir hefšu veriš notašar, og ekki kom nżr tökuglašur fiskur upp ķ hylinn, slķkt fer ekki fram hjį manni."

 

Aš öllu žessu samanlögšu drögum viš žį įlyktun aš silungapśpur eigi aš nota ķ laxinn eins og annaš!

 

12.11.2020

Stelpur veiša laxa

16.10.2020

Tķmavélin

20.8.2020

Klinkhammer

17.8.2020

Helgarfréttir

15.8.2020

Tungsten örtśbur

10.8.2020

Fiskifréttir

4.8.2020

Vištal viš KK

24.7.2020

Laxveiši vikan

22.7.2020

Flugan Friggi

18.7.2020

Flugufréttir

26.6.2020

Veišimynd dagsins

23.6.2020

Mundu veltikastiš

21.6.2020

Flottar opnanir

17.6.2020

Veitt og sleppt

16.6.2020

Laxa opnanir

10.6.2020

Laxafréttir

19.5.2020

Sagan um Krókinn

6.5.2020

Dagur ķ Kjós

3.5.2020

Nżja Sjįland

28.4.2020

Noršan fréttir

24.3.2020

Vika ķ veiši